Içtihat; Yeni Çek Kanun'una göre Hüküm Kurulmalıdır

İlgili Yargıtay Dairesi : 10. Ceza Dairesi
Esas Numarası : 2008/2863
Geliş Tarihi : 20/02/2008
Mahkemesi : Samsun 2. Asliye Ceza Mahkemesi
Mahkeme Esas Numarası : 2006/259
Mahkeme Karar Numarası : 2006/317
Mahkeme Karar Tarihi : 13/06/2006
Dava/Şuç Türü : 3167 Sayılı Kanuna Muhalefet
KARAR
Karşılıksız çek keşide etmek suçundan sanık Mehmet Tura hakkında Samsun 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nce yapılan yargılama sonucu 13.06.2006 tarihinde 2006/259 esas ve 2006/317 karar sayı ile kurulan mahkumiyet hükmünün sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine, dava dosyasının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılıgı'nın onama isteyen teblignamesi ile 20.02.2008 tarihinde Dairemize gönderildiği anlaşıldı. Dosya incelendi.
Gereği görüşülüp düşünüldü:

20.12.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5941 sayılı "Çek Kanunu" ile 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış, dava konusu suçun unsurları ve yaptırımları farklı biçimde yeniden düzenlenmiş olduğundan; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 2 ve 7. maddeleri de gözetilerek, sanığın hukuksal durumunun bu kapsamda tekrar değerlendirilip belirlenmesinde zorunluluk bulunması,

Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, hükmün BOZULMASINA 19.01.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Karşılıksız çek çek yasası çek mağduru çek mağdurları yeni çek kanunu çek yasası mağdurları

ÇEK KANUNU YARGITAY İÇTİHATLARI (5941)

5941 SAYILI ÇEK KANUNUNA GÖRE KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETME FİİLERİNE KARŞI YARGITAY İÇTİHAT KARARLARI 
(KARARIN TAMAMINI OKUMAK İÇİN KARARIN ÜSTÜNE TIKLAYINIZ)

1: ÇEK KARNESİNİ GERİ VERMEME FİİLİ SUÇUN KANUNİLİĞİ ve LEHE KANUN
Çek defterini geri vermeme fiili suç olmaktan çıkarılmış olduğundan; 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 2 ve 7. maddeleri de gözetilerek, sanığın beraatine karar verilmesinde zorunluluk bulunması
2:KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN DURMASI
Sanığın şikayeti ile ilgili soruşturma sonucunun araştırılması bekletici sorun olarak kabul edildiğinden, zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmıştır.
3: KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA DÜZELTİLEREK ONAMA
Sanığın hesap sahibi limited Şirketin ortağı ve münferiden temsil ve ilzama yetkili müdürü olduğunun anlaşılmasına, çekin karşılıksız kalan miktarı nedeniyle 5941 sayılı Çek Kanunun sanık lehine sonuç doğurmayacağı
4: KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA YARGILAMANIN YENİLENMESİ
Muhatap banka tarafından hesap açılırken düzenlenen ve hesap sahibinin yazı ve imzasının bulunduğu belge (imza föyü) ile hesap sahibine çek defteri verilmesine ilişkin belgedeki yazı ve imzaların sanığa ait olup olmadığı konusunda bilirkişi raporu alınması, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi.
5: MUHATABA YAPILAN CİRONUN MAKBUZ HÜKMÜNDE OLDUĞU DİKKATE ALINMAYARAK, MAHKUMİYET HÜKMÜ KURULMASI
TTK'nın 701. ve devamı maddeleri gereğince, muhataba yapılan cironun makbuz hükmünde olduğu dikkate alınmayarak, yazılı biçimde mahkumiyet hükmü kurulması.
6: KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA; İFLAS VEYA İFLASIN ERTELENMESİ
Suça konu çeklerin, iflasın ertelenmesi kararından önce keşide ve ibraz edildiğinin anlaşılması karşısında; hükümden sonra yürürlüğe giren 5941 sayılı Çek Kanunu hükümleri de dikkate alınarak hukuki durumunun belirlenmesinde zorunluluk bulunması.
7: KARŞILIKSIZ ÇEK ŞİKAYET HAKKI
Çeki ibraz edene ait bilgilerin ilgili banka nezdinde olduğunu bildirmesi karşısında; TTK nın 702. maddesindeki iptal edilmiş ciroların yok sayılacağı
8: TÜZEL KİŞİ BERAAT
TCKnın 5 ve 20/2. maddeleri ile 5560 sayılı Kanunla değişik 5252 sayılı Kanunun geçici 1. maddesi uyarınca tüzel kişiler hakkında yaptırım uygulanmasına olanak kalmaması.
9: ŞİRKETİN DEVRİ ve DEVREDEN KİŞİNİN SORUMLULUĞU İLERİ TARİHLİ ÇEK
Suça konu çekin ileri tarihli olarak düzenlenip düzenlenmediği, sanık ve katılandan sorulup gerektiğinde gösterecekleri delillerin toplanmasında ileri tarihli düzenlenmiş ise sanığın düzenleme tarihinde hesap sahibi şirket adına çek keşide etme yetkisinin bulunup bulunmadığı araştırılarak..
10:3167 ÇEK KANUNU, KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA KARŞI OY GEREKÇESİ
karşılıksız çek keşide etmek suçuna ilişkin 16. maddesindeki yaptırımlarla ilgili hükümlerinin, 5237 sayılı TCKnın 20, 43, 52, 53, 60 ve 61. maddelerinde yer alan genel hükümlerine aykırı olduğu,
11: 5941 SAYILI KANUNU MADDE 5/1 SAVUNMA KISITLANMASI VE HÜKÜM KURULMASI
Eski iş adresine Tebligat Kanununun 35. maddesindeki yöntemle tebliğ edildiğinin anlaşılması nedeniyle; sanığın usulüne uygun olarak yeniden duruşmaya çağrısının sağlanması gerektiği gözetilmeksizin, yokluğunda yargılama yapılarak hüküm kurulması suretiyle savunma hakkının kısıtlanması,
12:KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK 5941 SAYILI ÇEK KANUNUNA GÖRE UYARLAMA YARGILAMASI YAPILMASI
Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış, dava konusu suçun unsurları ve yaptırımları farklı biçimde yeniden düzenlenmiş olduğundan; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 2 ve 7.maddeleri de gözetilerek, sanığın hukuksal durumunun bu kapsamda tekrar değerlendirilip belirlenmesi gereği.
13: TAAHHÜTNAME YARGITAY İÇTİHATI
suç konusu çekten/çeklerden dolayı ödenmesi gereken miktarı belirli vadelerde şikâyetçiye ödeyeceğini belirterek, 28/12/2009 tarihli taahhütnameyi dilekçe ekinde sunmuş olması nedeniyle, 20.12.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5941 sayılı "Çek Kanunu "nun geçici 2. maddesinin uygulanması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması.
14: SANIK SORGUSU YAPILMADAN HÜKÜM KURULAMAZ
Sanığın 5271 sayılı C.M.K'nın 195. maddesinde belirtilen açıklamayı içerir davetiyenin tebliğ edilmesi halinde, yokluğunda karar verilebileceği gözetilmeksizin, söz konusu maddede belirtilen açıklamayı içermeyen davetiyenin tebliği ile yetinilerek,
15: VADESİNDEN ÖNCE YAZDIRILAN ÇEK
Bu düzenleme uyarınca, muhatap banka tarafından, 28.02.2009 - 31.12.2009 tarihleri arasında ibraz edilen ileri tarihli keşide edilmiş çekler için herhangi bir işlemin; dolayısıyla, karşılığı bulunmayan çekler yönünden de 3167 sayılı Çek Kanun’un 4 ve 5. maddelerinde öngörülen işlemlerin yapılması olanaklı değildir.
16: ÇEKTE KISMİ ÖDEMELER UYARLAMA YAPILMASI
suç konusu çekin ibrazı anında çek hesabında 25 TL bulunması ve muhatap bankanın o tarih itibarıyla ödemekle yükümlü bulunduğu miktarın ise 300 TL olması nedeniyle, bu miktar düşüldükten sonra çekin karşılıksız kalan bölümünün 28.409 TL olacağı dikkate alınarak; 5941 sayılı çek kanunu 5/1. maddesi ile T.C.K'nın 61. maddesi uyarınca 5-1500 gün arasında adli para cezası belirlenmesi.
17: ÇEKTE ŞİKAYET HAKKI ÇEKİ BANKAYA İBRAZ EDEN HAMİLDEDİR
VE ŞİKAYETÇİNİN İBRAZ EDEN KONUMDA OLUP OLMADIĞININ, BUNA BAĞLI OLARAK ŞİKAYET HAKKININ BULUNUP BULUNMADIĞININ SAPTANMASI, SONUCUNA GÖRE SANIĞIN HUKUKİ DURUMUNUN BELİRLENMESİ
18: 5941 LEHE DURUM: TÜZEL KİŞİ ADINA VEKALETLE ÇEK KEŞİDE ETMEK
Hükümlünün çeke karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi olmadığı, çeki düzenleyen olması nedeniyle 5941 sayılı Kanun'un 5. maddesinin (4). fıkrasında sadece çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı öngörüldüğünden, 3167 sayılı Kanun'un 16/1. maddesi uyarınca verilen hükmün kaldırılarak, lehine olan 5941 sayılı Kanun'un 5. maddesinin (4). fıkrası uyarınca hakkında tedbire hükmedilmesi, gerekmektedir.
19: 5941 TÜZEL KİŞİLERDE (ŞİRKET) ÇEKTE CEZADAN SORUMLU OLANLARHesap sahibi tüzel kişiliğin yönetim organının kimlerden oluştuğunun ve varsa bu tüzel kişinin malî işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organı üyesinin araştırılması ve dayanağı belgelerin de getirtilmesi gerekmektedir.
20: (5941) SAYILI YENİ ÇEK KANUNUNA GÖRE HÜKÜM KURULMALIDIR
Yargıtay 5941 sayılı yeni çek kanununa göre lehe hususların belirlenmesi ve hüküm kurulması için mahkeme kararını BOZMA sebebi saymıştır.
21: (5941) ERKEN İBRAZ EDİLEN ÇEKLER, BANKANIN ÖDEMEKLE OLDUĞU TUTAR
10.08.2008 keşide tarihli suça konu çeklerin 20.05.2008 tarihlerinde ibraz edildiği, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 2 ve 7. maddeleri uyarınca üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihlerine göre kanuni ibraz süresinden önce ibraz edilen suça konu çekler nedeniyle sanık hakkında yaptırım uygulanmasına olanak kalmadığı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması yasaya aykırı..
22: CGK KARARI:ADLİ PARA CEZALARININ İNFAZI GÜN KARŞILIĞI ADLİ PARA CEZASI
Adli para cezası ister gün üzerinden verilmiş olsun, ister doğrudan adli para cezası tayin edilmiş olsun, Adli Para cezasının ödenmemesi halinde günlüğü 100 TL den hapsedilir.
23: YASA YOLUNA BAŞVURU ŞEKLİNİN GÖSTERİLMEMESİ
Karşılıksız çek Mahkeme kararlarında yasa yoluna başvuru şekli, yöntemi başvurulmaması durumunda kesinleşeceği, uyarlama yargılamalarının ek mahkeme kararı olacağı ve yasa yolunun belirtileceği, 5941 sayılı yasaya göre lehe durum tespitinde zorunluluk bulunması..
24: ADLİ PARA CEZALARININ TAKSİTLENDİRİLMESİ
Sanık müdafiinin, son oturumdaki sanığın lehine olan hükümlerin uygulanmasına ilişkin isteğinin TCK'nın 52. maddesinin 4. fıkrasında düzenlenen " ekonomik ve şahsi haller göz önünüde buludurularak, hükmolunan adli para cezasının, TCK'nın 52. maddesinin 4. fıkrası uyarınca, her ay bir taksit olmak üzere 20 ayda 20 eşit taksitlendirilmesini kapsadığı da gözetilmeden, bu konuda bir karar verilmemesi;
25: YARGITAY C.G.K. KARARI ŞİŞLİ 6. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ Şişli 6. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 30.04.2009 gün ve 475-477 sayılı direnme hükmünün BOZULMASINA,
26: YARGITAY C.G.K. Kararı Karşılıksız Çek Savunma Hakkı Ceza Genel Kurulu'nun yerleşmiş kararlarına göre, bozma kararı lehe olsa dahi sanık duruşmadan haberdar edilerek kendisine duruşmada savunma yapma hakkı tanınmalıdır. Bu kurala aykırılık, savunma hakkının kısıtlanması niteliğindedir.
27: içtihat; Lehe kanun, Koşullu salıverilme 5237 sayılı TCK'nın 7. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince koşullu salıverme yönünden hükümlünün lehine olan infaz kanununun uygulanması gerektiği gözetilmeden; para cezalarının ödenmemesi durumunda dönüştürülecek hapis cezalarının miktarına göre 3167 sayılı Kanunun lehine olduğu gerekçesiyle, sanığın bu kanun gereğince mahkumiyetine karar verilmesi,Yasaya aykırı.
28: 5941 Çek Kanunu Gün Para Cezalarının infazı Adalet Bakanlığı Kanun yararına Bozma talebi ile Lehe Kanunun Belirlenmesi: Sanığın para cezasını ödemeyeceği varsayılarak lehe yasanın belirlenmesi mümkün değildir. İnfaz aşamasında sanık para cezasını ödemediği takdirde, infaza ilişkin hükümlerden lehe olanın ayrıca belirlenip uygulanması gerekecektir.
29: İçtihat; Karşılıksız Çek Davalarında Zamanaşımı Karşılıksız çek" davalarında zaman aşımı süresi, "Karşılıksız çek" zamanaşımı süresinin başlangıcı..
30: İçtihat; Karşılıksız Çek Geçerli Adrese Tebligat Karşılıksız çek" davalarında sanık sorgusu için geçerli adrese tebligat zorunluluğu..Adres tespitinin yapılması..
31: içtihat: 5941 sayılı Çek Kanunu'na göre sanığın sorgusu Çek Mağdurları: Sanığın yokluğunda verilen karşılıksız çek keşide etmeye dair mahkumiyet hükmünün sanığa Tebligat Kanunu'nun 35. maddesindeki yönteme uygun olarak tebliğinin yapılmaması, CMK'nın 34/2. ve 232/6. maddelerine aykırı olarak, kanun yolu başvuru şekli ve başvuru süresinin başlangıcının açıkça belirtilmemiş olması, 5941 sayılı Çek Kanunu'na göre sanığın sorgusunun yapılmasında zorunluluk bulunması.
32: içtihat 3167 Sayılı Kanun Lehe durum Düzeltilerek Onama 3167 sayılı çek yasası döneminde davaya konu olmuş 80 bin TL üzerinde olan karşılıksız çek davalarında 3167 sayılı yasa lehe durumdur, 5941 sayılı çek yasası lehe değildir. 80.000 TL altında bulunan çekler için 5941 sayılı çek kanunu'na göre uyarlama yargılaması yapılmalıdır.
33: İçtihat; Erken İbraz Vadesinden Önce Yazdırılmış Çekler ÇEKLE İLGİLİ OLARAK KARŞILIKSIZDIR İŞLEMİ YAPILMASINA SEBEBİYET VERME SUÇUNUN OLUŞMASI İÇİN ÇEKİN ÜZERİNDE YAZILI BULUNAN DÜZENLEME TARİHİNE GÖRE KANUNİ İBRAZ SÜRESİ İÇİNDE İBRAZ EDİLMESİ GEREKİR..