Vadesinden önce ibraz edilen çekler

T.C.
YARGITAY
Daire:10. Ceza Dairesi
Tarih:17.01.2011
Esas No:2010/20733
Karar No:2011/418
Mahkeme: Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesi
İlgili Maddeler:5941 sayılı çek kanunu, erken ibraz, lehe durum T.C.K. 7 madde uyarlama

İLERİ TARİHLİ ÇEKLERİ VADESİNDEN ÖNCE BANKAYA İBRAZI VE KARŞILIKSIZ ÇIKMASI
Karşılıksız çek keşide etmek suçundan şüpheli Mevlüt G. hakkında yapılan soruşturma sonucunda verilen, kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığının 10.07.2009 tarihli 2009/4950 soruşturma ve 2009/9018 karar sayılı kararına yönelik “itirazın reddine” ilişkin Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığının 14.09.2009 tarihli ve 2009/595 Değişik iş sayılı kararına karşı Yüksek Adalet Bakanlığı’nın kanun yararına bozma talebinde bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 20.04.2010 tarihli tebliğnamesi ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı. Dosya ve ekleri incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Kanun yararına bozma talebi ve tebliğnamede, Dosya kapsamına göre, 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun'un geçici 2. maddesinde "31/12/2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir." hükmünün yer aldığı, ancak bu hükmün 28/02/2009 tarihinde yürürlüğe girdiği, söz konusu çekin bankaya ibraz edildiği tarih olan 28/01/2009 tarihi itibarıyla ilgili madde hükmünün henüz yürürlükte olmadığı, dolayısıyla müştekinin şikâyet hakkının doğduğu cihetle itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.» denilerek, Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığının belirtilen kararının bozulması istenmiştir.
İncelemeye konu karardan sonra 20.12.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5941 sayılı “Çek Kanunu ile 3167 sayılı “Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun” yürürlükten kaldırılarak, dava konusu suçun unsurları ve yaptırımları farklı biçimde yeniden düzenlenmiş olup; kanun yararına bozma yolunun, hâkim ya da mahkemeler tarafından verilip, istinaf ve temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar ve hükümlerdeki, verildikleri tarihte yürürlükte bulunan hukuk kurallarına aykırılıkların giderilmesi için başvurulan olağanüstü bir yasa yolu olması nedeniyle, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 2 ve 7. maddeleri uyarınca, şüphelinin hukuki durumunun yeniden değerlendirilip belirlenmesinin Mahallinde yapılarak, bir karar verilmesi olanaklı görülmüştür.

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 707. maddesinin 2. fıkrasında öngörülen, “Keşide günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan bir çek ibraz günü ödenir.” hükmü uyarınca, ileri tarihli çek düzenlenmesi olanaklıdır.

28.02.2009 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe giren 5838 sayılı Kanun’un 18. maddesi ile 3167 sayılı Çek Kanun’a eklenen geçici 2. maddede “31.12.2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir” hükmüne yer verilmiştir.

Madde gerekçesinde ise, “Madde ile; belirli bir süreyle çekin, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz kabul edilerek ekonomik sıkıntılarla çeklerin zamanında ödenememesi sonucunda ticari hayatta karşılaşılan sorunlara ve mağduriyetlere çözüm üretilmesi amaçlanmaktadır.” açıklaması yapılmıştır.

Madde metninden ve gerekçeden de anlaşılacağı üzere; söz konusu hükümle, 28.02.2009-31.12.2009 tarihleri arasındaki belirli ve geçici sürede, yaşanmakta olan ekonomik kriz nedeniyle ortaya çıkan belirsizliğin ve güvensizliğin bir sonucu olarak, ellerinde bulunan ileri tarihli çekleri vadesinden önce bankaya ibraz edenlerin önüne geçilip; piyasadaki para dolaşımının sürekliliğinin sağlanması ve ticari yaşamda ortaya çıkan sorunların, mağduriyetlerin bir ölçüde önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.

Bu düzenleme uyarınca, muhatap banka tarafından, 28.02.2009 - 31.12.2009 tarihleri arasında ibraz edilen ileri tarihli keşide edilmiş çekler için herhangi bir işlemin; dolayısıyla, karşılığı bulunmayan çekler yönünden de 3167 sayılı Çek Kanun’un 4 ve 5. maddelerinde öngörülen işlemlerin yapılması olanaklı değildir. Böylelikle, Türk Ticaret Kanunu’nun 707. maddesi, belirtilen zaman aralığında uygulanamayacaktır.

Belirtilen düzenlemenin, 3167 sayılı Kanun’un 16. maddesinde öngörülen karşılıksız çek keşide etmek suçu yönünden değerlendirilmesi durumunda aşağıdaki sonuca varmak gerekir.

5838 sayılı Kanun’la 3167 sayılı Kanun’a eklenen geçici 2. madde hükmü, sadece 28.02.2009 – 31.12.2009 tarihleri arasında uygulanacağından; ileri tarihli düzenlenip de belirtilen tarihler arasında vadesinden önce bankaya ibraz edilen ve ibraz tarihi itibariyle karşılığı bulunmayan çekler yönünden, muhatap banka şubesince karşılıksız işlemi yapılamayacağından ve yapılsa bile bu işlem geçersiz olacağından, bu tarih itibariyle karşılıksız çek keşide etmek suçu oluşmayacak, ancak, keşide tarihinden itibaren işleyecek yasal ibraz süresi içerisinde ibraz edilip, karşılığının bulunmaması durumunda suçun oluşumu söz konusu olacaktır.

28.02.2009 tarihinden önce, üzerinde yazılı keşide tarihi gelmeden ibraz edilen ileri tarihli çekler hakkında ise, 3167 sayılı Kanun’un geçici 2. maddesinin bu dönemde uygulanmaması nedeniyle, çekin bankaya ibrazı olanaklı olup, karşılıksız işlemi yapılması gerektiğinden; bu tarihten önce işlenen suçlara ilişkin kesinleşmiş mahkûmiyetler ile sürmekte olan soruşturma ve kovuşturmalar yönünden, 3167 sayılı çek kanunu geçici 2. maddesindeki düzenlemenin lehe olduğu gerekçesiyle uygulanması mümkün değildir.

Bu açıklamalara göre somut olay incelendiğinde; şikâyete konu çekin, keşide tarihinin “20.03.2009” olması nedeniyle, ileri tarihli düzenlenmekle birlikte 28.02.2009 tarihinden önce ibraz edildiği; böylelikle, karar tarihindeki kanun hükümleri uyarınca kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar gerekçesinin yerinde olmaması nedeniyle bu karara yönelik itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesi yasaya aykırı ve kanun yararına bozma talebine dayanan ihbar yazısında ileri sürülen düşünce yerinde görüldüğünden; Boğazlıyan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığının 14.09.2009 tarihli ve 2009/595 Değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince BOZULMASINA; aynı Kanun’un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemlerin yapılması için, dosyanın adı geçen Mahkeme Başkanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine, 17.01.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi.



vadeli çek, erken ibraz, çek kanunu, yeni çek kanunu, yargıtay içtihat, çek yasası, çek, karşılıksız çek, ileri tarihli çek, vadeli çeklere af

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder