Ticareti Usulüne Aykırı Terk Suçu

Ticaret şirketleri açısından, bunların müdürleri veya yetkililerinin, İcra ve İflas Kanunu’nun 44. maddesi ile getirilen mal beyanında bulunma yükümlülüğü bulunduğunu söylemek ve Ticareti Usulüne Aykırı Terk Suçunu işledikleri gerekçesiyle cezaya hükmetmek kanunu zorlama olacaktır.

T.C.
YARGITAY
16. Hukuk Dairesi
ESAS NO: 2011/934
KARAR NO: 2011/6408
TARİH: 24.10.2011
TEBLİĞNAME NO: 2010/204448
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGITAY İLAMI

Ticareti terk hükümlerine muhalefet etmek suçundan sanık ...'un İİK'nun 337/a maddesi uyarınca üç ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiş, hüküm yasal süresi içerisinde sanık vekili tarafından temyiz edildiğinden, Yargıtay C.Başsavcılığının bozma istemli tebliğnamesiyle dosya Daireye gönderilmiş olmakla, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okunarak GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Temyiz edenin sıfatına göre tebliğnamedeki iki nolu bozma istemine konu hakkında temyiz isteminde bulunulmaması ve zamanaşımı süresi içerisinde bu suç ile ilgili olarak karar verilmesinin mümkün olması nedeniyle bu suç hakkında hüküm kurulmaması bozma kararına konu edilmemiştir.
... Vergi Dairesi Müdürlüğünün 24/12/2009 tarih ve 46477 sayılı yazısı ile borçlu işyerinin 31.12.2006 tarihi itibariyle ticareti re'sen terk işleminin yapıldığının bildirilmesi ve müşteki vekilinin, İİK'nun 347. maddesinde düzenlenen üç ay ve her halde bir yıllık süreler geçtikten sonra 02.11.2009 tarihinde şikayette bulunması nedeniyle müştekinin şikayet hakkının düşürülmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde sanığın mahkumiyetine karar verilmesi;
Kabule göre de;
İcra ve İflas Kanunu’nun 44. maddesinin 1. fıkrasında, “Ticareti terk eden bir tacir 15 gün içinde keyfiyeti kayıtlı bulunduğu ticaret siciline bildirmeye ve bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren bir mal beyanında bulunmaya mecburdur. Keyfiyet ticaret sicil memurluğunca ticaret sicili ilanlarının yayınlandığı gazetede ve alacaklıların bulunduğu yerlerde de mutat ve münasip vasıtalarla ilan olunur. İlan masraflarını ödemeyen tacir beyanda bulunmamış sayılır.” Hükmü ile ticareti terk eden tacirin yapması gereken yükümlülüğü belirlenmiş, aynı Yasa’nın 337/a maddesinin birinci fıkrasında ise 44. maddedeki yükümlülüğe aykırı davranılması da, “Ticareti terk edenlerin cezası” başlığı altında, “44 üncü maddeye göre mal beyanında bulunmayan veya beyanında mevcudunu eksik gösteren veya aktifinde yer almış malı veya yerine kaim olan değerini haciz veya iflas sırasında göstermeyen veya beyanından sonra bu malları üzerinde tasarruf eden borçlu, bundan zarar gören alacaklının şikayeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Birinci fıkradaki fiillerin işlenmesinden alacaklının zarar görmediğini ispat eden borçluya ceza verilmez.” şeklinde düzenleme ile yaptırıma bağlanmıştır. Maddeden anlaşılacağı üzere ticareti terk suçunun oluşabilmesi için, ticareti terk eden tacirin bu durumu onbeş gün içinde keyfiyeti kayıtlı bulunduğu ticaret sicil memurluğuna bildirmemesi ve bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren bir mal beyanında bulunmaması gerekmektedir.

İcra ve İflas Kanunu’nun 44. maddesindeki mükellefiyet münhasıran tacirler için öngörülmüş olup, ticaret sicil memurluğuna kayıtlı gerçek kişilerin ve ticaret şirketlerinin tacir oldukları hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, ticaret şirketlerinin ticareti terk edip edemeyeceklerine, eş anlatımla ticareti terk etmesi durumunda şirket yetkilisi/müdürünün İİK’nun 44. maddesindeki keyfiyeti kayıtlı olduğu ticaret sicili memurluğuna bildirme ve mal beyanında bulunma yükümlülüğü bulunup bulunmadığına yöneliktir.
6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 136. maddesinde ticaret şirketlerinin nev’ilerinin; kolektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerinden ibaret olduğu belirtilmiştir. Yukarıda sayılan ticaret şirketleri yönünden Türk Ticaret Kanunu’ndaki düzenleme incelendiğinde, bunlar için ‘ticareti terk’ değil, bunun yerine infisah ve tasfiyelerinin öngörüldüğü, diğer bir anlatımla Türk Ticaret Kanunu’nun 136. maddesinde sayılan şirketlerde ticareti terk değil, ortaklık ilişkisinin sona erdirildiği kabul edilmektedir.
Anılan şirketlerin her biri için infisah ve tasfiye yolu ayrı ayrı gösterilmiştir. ‘İnfisah’, ortaklıklar hukukunda iki manada kullanılmaktadır. Geniş manada; irade ve irade dışı fesih hallerini ve dar manada da; irade dışı yani kendiliğinden sona ermeyi ifade etmektedir. TTK'nun 439. maddesinde infisah eden şirketin tasfiyeye gireceği hükme bağlanmıştır. Tasfiye sürecinde ticaret şirketinin alacak ve borçları belirlenir, alacakları tahsil edilip, borçları ödendikten sonra varsa kalan mevcudu, esas mukavelede aksine bir hüküm olmadıkça, pay sahipleri arasında ödedikleri sermaye ve paylara bağlı olan imtiyaz hakları nispetinde dağıtılır, tasfiyenin sona ermesi üzerine şirkete ait ticaret unvanının sicilden terkini tasfiye memurları tarafından sicil memurluğundan talep olunur. İş bu talep üzerine terkin keyfiyeti tescil ve ilan olunmakla ticaret şirketinin tüzel kişiliği sona ermiş olur. Terkin işlemi için tasfiye bilançosu ile birlikte başvurulduğundan ve zaten tasfiye sonucu ticaret şirketinin herhangi bir mal varlığı da kalmadığından tasfiye memurunun ya da şirket yetkilisinin İİK’nun 44. maddesine göre mal beyanında da bulunması söz konusu olmayacaktır. Terkin işleminden sonra ticaret şirketinden alacağı bulunduğunu iddia eden bir alacaklı, bu alacağını ancak terkin edilen ticaret şirketini yasaya göre ihyasını sağlamak suretiyle tahsil edebilecektir.
Ticaret şirketlerinin vergi hukuku açısından mükellefiyetinin sona erdirilmesi de, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken işlemlere göre getirilen tasfiye ve iflasın sona erdiğinin tescil ve ilanına bağlıdır. Başka bir anlatımla, ticaret şirketinin işi bırakması ancak tüzel kişiliğinin ortadan kaldırılması ile mümkündür. Bu nedenle tüzel kişiliği sona erdirilmemiş bir ticaret şirketinin ticari işletmeyi kapattığından, dağıttığından (terk ettiğinden) söz edilemeyecektir. Nitekim Danıştay 4. Dairesinin 2004/602 -2021 sayılı kararında da tüzel kişiliği sona erdirilmemiş şirketin mükellefiyetinin sona erdirilemeyeceği belirtilmiştir.
Öte yandan, İcra ve İflas Kanunu’nun 44. maddesinin ikinci fıkrası, mal beyanının ticaret sicili gazetesinde ilan tarihinden itibaren bir sene içinde, ticareti terk eden tacir hakkında iflas yolu ile takip yapılabileceğini içermektedir. Buradaki tacirden maksat, gerçek kişi olan tacirlerdir. Yani, tüzel kişi tacirler (ticaret şirketleri) hakkında 44 üncü maddenin 2. fıkrasının uygulama kabiliyeti yoktur. Ticaret şirketleri, ticareti terk edince tasfiyeye gireceklerinden ve tasfiye sonunda şirketin ticaret sicilindeki kaydının silinmesinden sonra tüzel kişiliği son bulacağından, artık, ticaret şirketlerini sicilden silindikten sonra iflas yolu ile takip etmeye imkan yoktur. Esasen, ticaret şirketleri bakımından buna lüzum da yoktur. Zira, tasfiyede şirketin bütün malları tasfiye edilmiştir. (Prof. Dr. Baki KURU, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt XXVII, 1970, Sayı 1-2) Bu açıklama ile İİK’nun 44. maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenlemenin, ticareti terk suçunun gerçek kişi tacirler için geçerli olduğunun, ticaret şirketleri yönünden geçerliliği bulunmadığının net olarak ifade edildiği anlaşılmaktadır.

Her ne kadar İİK'nun 44. maddesinin gerekçesinde, ticareti terk eden kötü niyetli borçluların işyerlerini terkederek ve ellerindeki mallarını başkalarına devrederek alacaklılarını zarara uğratmaları nedeniyle İİK'nun 337/a maddesindeki yaptırım düzenlendiği belirtilmekte ise de, ticaret şirketleri yönünden ticareti terk değil ortaklık ilişkisinin sona erdirilebileceğinden, buradaki borçlu ifadesiyle gerçek kişi tacirin kastedildiğinin kabulü zorunludur. Kaldı ki, Kanun’un 345. maddesi uyarınca sorumlu tutulması gereken ticaret şirketlerinin müdür/yetkilileri tarafından alacaklıları zarara uğratmaya yönelik eylemlerinin cezasız bırakılmadığı, nitekim Kanun’un 331, 333/a, 345/a maddelerinde gerekli yaptırımlar düzenlendiği gibi, unsurları bulunduğu takdirde 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda müeyyideye bağlanan hileli iflas veya dolandırıcılık suçlarından da cezalandırılabilmeleri mümkün olduğundan, diğer bir deyişle ticaret şirketlerinin müdür/yetkililerinin alacaklıyı zarara uğratan bu tür davranışlarının yaptırımsız kaldığından söz edilemeyecektir.
Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, İİK’nun 337/a maddesinde yaptırıma bağlanan eylem, yalnızca ticareti terk keyfiyetinin ticaret sicili memurluğuna bildirilmemesi değil, bununla birlikte İİK’nun 44. maddesine uygun olarak bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerinin bulunduğu bir mal beyanında bulunulmamasıdır. Bu durumda, Türk Ticaret Kanunu’nun 136. maddesinde sayılan ticaret şirketlerinde ticaretin terki söz konusu olmayıp, ortaklık ilişkisinin sona erdirilmesi nedeniyle İcra ve İflas Kanunu’nun 44. maddesi ile getirilen mal beyanında bulunma yükümlülüğünün, gerçek kişi tacirlere yönelik olduğu, yukarıda sayılan ticaret şirketlerini kapsamadığı, eş anlatımla ticaret şirketlerinin müdür veya yetkililerinin İcra ve İflas Kanunu’nun 337/a maddesinde yaptırıma bağlanan ticareti terk suçunu işlemeleri yasal olarak mümkün olmadığı kabul edilmelidir. Hal böyle olunca sanığın beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi,
Yasaya aykırı olup, sair yönleri incelenmeyen hükmün bu nedenle BOZULMASINA, 24.10.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.

MAHKEMESİ: MERSİN 2. İCRA MAHKEMESİ
TARİHİ: 02/02/2010
NUMARASI: 2009/1170-2010/62

8 yorum:

  1. şimdide ticareti terki kaldırmak istiyorsunuz ne kaldı geriye çok merak ediyorum

    YanıtlaSil
  2. Borçları tahsil etmenin yolu bu değil hey haatt , beyninizi kullanıp öyle hareket edin, sıg olmayın olaya geniş bakın , kafanızı havaya kaldırıp bi bakın siin yolunuz yüzünden neler olmuş

    YanıtlaSil
  3. MR. THOM BRUCE !
    my english is not good sorry
    but i speak german or turkish.
    i hope you can help me??
    i send you a e mail. please read it.
    thanks. hildegard.

    YanıtlaSil
  4. Ruşen Ben,

    Site yöneticisine bi sorum olacak, bilginiz varsa cevaplarsanız çok memnun olurum.

    Ben maliye'den kapattırdım, ticaret odasından kaydımı sildirmedim, akbank kredi kartından dolayı avukatı beni ticareti terk'ten dava açmış, celp kağıdı elime geçti, hemen gittim ticaret odasından da kaydımı sildirdim.

    Şimdi bu davadan HAPİS CEZAsı alırmıyım, yoksa mahkeme nasıl sonuçlanır.

    Benim için çok önemli, çok acil cevaplarmısınız. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  5. sayın rusen ovat, Uzun bir süre önce yazmışsınız, sonuç ne oldu bilmiyorum ama kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere 15 günlük sürede bildirimi yapmanız gerekmktedir. Bu durumda ceza alabilirsiniz, Ancak ticareti terk ettiğinizi kanıtlamaları için hakkınızda haciz yapılması ve işyerinizde hacze kabil mal bulunmadığı yönünde tespit yapılması gerekir. Bu tespiti yapana kadar zaten siz kapatmış olacaksınız ve cez almayacaksınız diye düşünüyorum. Ama yine de tabi ki borcunuzu ödemenizi tavsiye ederim, ömür boyu sırtınızda bir yük olarak kalacak :)

    YanıtlaSil
  6. Borcunu ödemeyen ne zamandan beri mağdur oldu. Asıl mağdur olan alacağını alamayandır. Hem parayı al hem kullan kafana göre harca sonra mağdurum. Ne iş ya.

    YanıtlaSil
  7. This is why you'll be able to|you presumably can} loosen up, understanding that you could enroll, make a deposit, and start enjoying in} in no time when you select any of one of the best roulette websites 우리카지노 for casinos on our list. The roulette tables should include a wide range|a variety} of betting limits, and there ought to be a free demo model available to test before betting with actual cash. We additionally checked if the online casinos offer free roulette video games for testing. Variety is key to the success of any online on line casino, notably the highest roulette websites listed here at Casino.org. You can even expect to see a number of} live roulette game variants, with a extra sensible game tempo and a real croupier to work together with. Take a look at at|have a glance at} our top-rated websites that have come by way of a vigorous 25-step critiques course of right now and enjoy enjoying in} online roulette for actual cash in your desktop or mobile system.

    YanıtlaSil
  8. They stream live from authentic on line casino studios with professional dealers, in real time. Free on line casino video games on cell provide a 온라인카지노 totally optimized experience for gamers. At 888casino NJ, we provide apps for iOS and Android devices at the App Store and Google play retailer respectively. These include video games which are be} out there to gamers in demo play mode, no download, no registration. As a demo mode player, you'll be able to|you probably can} take a look at|try} a game’s performance without risking a penny of your bankroll.

    YanıtlaSil